![](/media/lib/452/n-rozmowa-33f46d632ca305a7457a4426d0b554c6.jpg)
Lekkkki czy lek/ki? Polacy wolą przedłużać podwójne spółgłoski, niż je rozdzielać
19 kwietnia 2021, 09:51Lek/ki czy lekkkki? Rozdzielić czy przedłużyć? Polacy preferują drugi z tych sposobów, choć to ten pierwszy jest unikatowy na tle innych języków – wyjaśnia zajmujący się akustyką geminat spółgłoskowych dr hab. Arkadiusz Rojczyk z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
![](/media/lib/452/n-neandertalczyk1-cd0474e3eb9e8e855b7750ba7a85063e.jpg)
Udało się uzyskać nDNA z osadów w jaskini. Pomoże to rozwikłać zagadkę zniknięcia neandertalczyków
19 kwietnia 2021, 09:08Doktor Maciej T. Krajcarz z Instytutu Nauk Geologicznych Polskiej Akademii Nauk był członkiem zespołu, który – po raz pierwszy w historii – uzyskał nDNA z osadów w jaskini. W jaskini Estatuas ludzie żyli przez 105 000 lat. Neandertalczycy wytwarzali tam narzędzia, dzielili mięso i rozpalali ogniska. Jednak znaleziono tam również coś znacznie bardziej niezwykłego – pierwsze jądrowe DNA (nDNA) prehistorycznych ludzi pozyskanie z jaskiniowego podłoża
![](/media/lib/320/n-leniwy-263814f0ad8bed34359bc2fd4349ecd5.jpg)
Prawie połowa Polaków przybrała znacznie na wadze w czasie pandemii
9 kwietnia 2021, 04:13W trakcie pandemii Polacy znacznie ograniczyli aktywność fizyczną. Przyczyniło się to w dużym stopniu do tycia mieszkańców naszego kraju. Aż 42 proc. z nas przybrało na wadze średnio 5,7 kg – wynika z sondażu Ipsos COVID 365+.
![](/media/lib/450/n-lofar-185e8753056b45ab74640bd08cfb99d6.jpg)
Obrazy radiowe młodego wszechświata
7 kwietnia 2021, 17:01Międzynarodowy zespół astronomów, w którego składzie znajdują się także naukowcy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, opublikował najdokładniejszą w historii mapę Wszechświata w zakresie niskich częstotliwości radiowych, używając europejskiej sieci odbiorników LOFAR.
![](/media/lib/450/n-ingenuity-4c4097dbf522ebc24f58a8390839e7f8.jpg)
Marsjański śmigłowiec Ingenuity przetrwał pierwszą samodzielną noc na Czerwonej Planecie
6 kwietnia 2021, 15:21Pierwszy pojazd latający umieszczony przez ludzkość na powierzchni Marsa – śmigłowiec Ingenuity – bez szwanku przetrwał swoją pierwszą samodzielną noc na Czerwonej Planecie. Noc, pod koniec której temperatura spadła do -90 stopni Celsjusza, była poważnym testem dla pojazdu. Tak niskie temperatury mogły uszkodzić jego akumulator lub jeden z podzespołów
![](/media/lib/450/n-radioteleskop2-e59a5776e01394b3d8f3bb898fe8f770.jpg)
Uczeni z Torunia i Warszawy w największej w Europie sieci koordynującej prace astronomiczne
1 kwietnia 2021, 10:03Ruszyła największa w Europie sieć koordynująca badania astronomiczne - OPTICON-RadioNet Pilot (ORP). Biorą w niej udział astronomowie z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Uniwersytetu Warszawskiego. Projekt o wartości 15 mln euro jest finansowany z programu Komisji Europejskiej Horyzont 2020.
![](/media/lib/449/n-kodekswatykanski-de436b81e3e56cede2d5a5f2e9f4d912.jpg)
Polscy badacze autorami najbardziej kompleksowego opracowania azteckiego „Kodeksu Watykańsiego”
1 kwietnia 2021, 04:22Międzynarodowy zespół naukowców – kierowany przez dr hab. Katarzynę Mikulską z Wydziału Neofilologii UW – opracował naukową publikację prekolumbijskiego manuskryptu, przechowywanego w Bibliotece Watykańskiej. Dzieło jest jednym z najważniejszych projektów badawczych, które do tej pory zostały zrealizowane w ramach współpracy polsko-meksykańskiej.
![](/media/lib/440/n-gwiazdy-e61b0118de09ef590313a4389271efaa.jpg)
Astronomowie sprawdzili, gdzie i kiedy w Drodze Mlecznej jest najbezpieczniej dla życia
31 marca 2021, 12:38Włoscy uczeni postanowili znaleźć te miejsca Drogi Mlecznej, w których życie może najbezpieczniej się rozwijać. Ocenili historyczną zdolność do podtrzymania życia w Drodze Mlecznej z uwzględnieniem wpływu eksplozji supernowych i rozbłysków gamma. Zjawiska te mogą bowiem zniszczyć życie w zasięgu swojego oddziaływania. Przy okazji zaś przetestowali hipotezę mówiącą, że to rozbłysk gamma był odpowiedzialny za wymieranie w ordowiku (ok. 445 milionów lat temu).
![](/media/lib/449/n-polskie-osrodki-astronomiczne-d2c429bb35754bd785b08236f330c6d8.jpg)
Pod koniec marca ukazał się informator o polskich ośrodkach astronomicznych
31 marca 2021, 10:42Pod koniec marca ukazało się opracowanie pt. "Polskie ośrodki astronomiczne". Przedstawia ono placówki naukowe zajmujące się badaniami kosmosu, a także zestawienia dot. działalności edukacyjno-popularyzacyjnej. Za publikacją stoją Polskie Towarzystwo Astronomiczne (PTA) oraz Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego (OA UJ).
![](/media/lib/449/n-obszar-wykopu-podczas-prac-1024x576-2dd664c462e34c99902470b5ea194d1a.jpg)
Małopolska: we Wrzępi zbadano wielkie centrum produkcji garncarskiej z okresu wpływów rzymskich
26 marca 2021, 11:27We Wrzępi (woj. małopolskie) archeolodzy badali pozostałości wielkiego centrum produkcji garncarskiej sprzed ponad 1700 lat. Składa się na nie ok. 130 pieców. Jest to stanowisko kultury przeworskiej. [...] W świetle obecnej wiedzy jest to nie tylko największe tego typu stanowisko produkcyjne na [dzisiejszych] ziemiach polskich, ale także jedno z największych w całej barbarzyńskiej Europie okresu rzymskiego. Jedynym porównywalnym pod względem liczby pieców miejscem jest wielkie centrum produkcji z Medieșu Aurit w Rumunii, gdzie badacze, także na podstawie badań magnetycznych, szacują liczbę na ponad 200 pieców - podkreśla Jan Bulas.